Column

Het Hindenburg Omen: het klimaat op de beurs dreigt daadwerkelijk te veranderen

09-05-2017 13:33

We waarschuwen al een tijdje voor mogelijke onheil op de beurs. En we ontvangen steeds meer concrete signalen: het klimaat dreigt daadwerkelijk te veranderen.

De aandelenmarkten hebben de wind stevig in de zeilen. Welke schok of schommeling dan ook, het wordt allemaal met het grootste gemak opgevangen. Alle koersschermen zien er inmiddels gelijk uit, met prijsgrafieken die van linksonder in het scherm, naar de rechterbovenkant evolueren. Het lijkt een bijzonder eenduidig beeld te worden, wat onderschreven wordt door de uitzonderlijk lage volatiliteit. De VIX-index, een graadmeter voor volatiliteit in de financiële markten, tikte gisteren een nieuw dieptepunt aan, op 9,7x. Dat is de laagste stand sinds februari 2007. Juist ja, vlak voor de ellende begon. Want in het voorjaar van 2007, had geen enkele aandelenbelegger durven denken wat er hen in de volgende twee jaar zou overkomen, namelijk de grootste beurscorrectie in enkele decennia!

Zoals u zelf op de bovenstaande grafiek van de VIX kan zien, dit soort omstandigheden kom je zelden tegen in de financiële markten. Nu hoeft dit niet automatisch te betekenen dat de markten morgen zullen overgaan tot een forse correctie, maar het moet je wel doen nadenken. Nadenken over het risico dat je tegenwoordig loopt op de beurs. En we kunnen niet anders dan vaststellen dat het risico vandaag vele malen groter is dan vlak na de correctie van 2008. Of zelfs dan pakweg enkele jaren terug. Toen was er nog sprake van een gezonde argwaan onder beleggers. Tegenwoordig moet je weer op de beurs zijn, om je rijkdom bij mekaar te handelen, als we de populaire pers mogen geloven. Het Tv-journaal pakt weer met de regelmaat van de klok uit, met nieuwsitems over de jongste recordstand van de beurs.

Dat is wat ons betreft een overduidelijke waarschuwing, aan het adres van beleggers. Want als iedereen het plots weer ziet zitten op de beurs, dan liggen de grootste winsten meestal achter ons en komt het moment van een nieuwe beurscrash steeds dichterbij. Sterker nog, we kregen recent zelfs een concrete waarschuwing van de ultieme crashindicator: de Hindenburg Omen formatie. Telkens wanneer deze formatie geactiveerd werd op de beurs, namen beleggers beter hun voorzorgen. Want in de meeste gevallen, volgde rampspoed op de beurs.

Ook nu weer werd een Hindenburg Omen formatie geactiveerd. Om niet al te zeer in details te gaan, of te technisch te worden… Het Hindenburg Omen signaal ontstaat als een bepaald percentage aandelen op de Amerikaanse beurs nieuwe 52-weekse hoogtepunten, maar ook 52-weekse dieptepunten aantikken. Dit percentage moet dan meer dan 2,8 procent van de totale markt omvatten. Als deze uitzonderlijke situatie zich voordoet, terwijl de waarde van de NYSE-index hoger is dan 50 dagen terug (oftewel de 50 ROC moet positief zijn), dan wordt de crashindicator getriggerd.

De Hindenburg Omen (de formatie kreeg de benaming door het onfortuinlijke ongeval met de Hindenburg, in de jaren ’30) gebeurde in het verleden meestal na een lange periode van (sterk) oplopende beurzen, waarna beleggers op een gegeven ogenblik toch hun twijfel laten zien. Dat verklaart het grote verschil in nieuwe hoogtes en nieuwe dieptes onder alle aandelen. Kortom, de markt geraakt dieper intern verdeeld, terwijl er aan de oppervlakte geen vuiltje aan de lucht is. Op de voorgaande grafiek van Sentimentrader is duidelijk af te leiden dat de meeste Hindenburg Omens onheil voorspellden in de nabije toekomst. Vooral als er plots een hoge frequentie of clustervorming ontstond, met meerdere signalen op een relatief korte termijn. En bovendien legt Sentimentrader nog een extra laag van gevoeligheid aan, door te focussen op signalen van de Hindenburg Omen als ze voorkomen in zowel de S&P 500 index als de Nasdaq. Zo wordt het signaal pas echt nauwkeurig.

Maar zoals u eveneens kan vaststellen, biedt de Hindenburg Omen geen waterdichte garantie op beursellende. Wie het signaal midden jaren ’90 had gevolgd, en zijn aandelenportefeuille had geliquideerd, miste een groot deel van de meest indrukwekkende beursrally van de eeuw. Maar verder valt er op de Hindenburg Omen niet zoveel op af te dingen, het is een solide signaal, dat beleggers maar beter niet negeren.

Met de jongste Hindenburg Omen gaan we dan ook niet licht om. Het is het zoveelste teken aan de wand voor deze onophoudelijke beursrally. Het enige wat voor ons vandaag nog ontbreekt, is uitgesproken enthousiasme onder beleggers. Maar dat hoeft niet per se onderdeel uit te maken van een beurstop. Want ook in 2007 stonden beleggers niet met z’n allen op tafel te springen voor de beursrally. Integendeel, het was toen een redelijk ‘bescheiden’ bende beleggers. Wie destijds wachtte op een groep uitbundige beleggers, om te kunnen verkopen, die ging vervolgens mee de dieperik in. We willen dus waakzaam blijven voor de huidige markt. Geen enkel signaal is waterdicht, want garanties bestaan nu eenmaal niet op de beurs. Maar op een gegeven ogenblik begint de weegschaal over te hellen naar een slechte afloop. Dat moment komt steeds dichterbij, wat impliceert dat het opwaartse potentieel slinkt. Een waakzame belegger is dan maar beter extra op z’n hoede. Je hoeft niet nog te verkopen, maar neem toch alvast de nodige voorzorgen. Het tij kan bijzonder snel keren, op de beurs.