Weten & Tech

Mans’ Brulding: fardier à vapeur

14-03-2015 17:00

1Cugnotfardier1771wiki
 

Nu Clarkson wellicht een misstap teveel heeft gemaakt, wat de petrogene wereld tot droevenis beroert, de hoogste tijd om te kijken waar het allemaal begon. Welnu, hoewel het vaak om een excentrieke Brit gaat, niet zelden een Schot in een schuurtje, is het deze keer een Fransoos die ‘het’ aftrapte. De militair ingenieur Nicolas-Joseph Cugnot (1725-1804).

Het was dus uitgerekend zo’n aan de overkant van het Kanaal rijkelijk bespotte ‘frog’ die in 1769 met drie wielen op stoom de weg opende waar Clarkson dwars op kon gaan. Om lollig, gevat, vervelend of irritant te zijn. Een knoflook kauwer maakte dat May traag-, en Hammond al slopend (klein) groot werden. Waar sommigen het hunne van zouden kunnen zeggen, ware het niet dat de persoon waar dit op slaat, niet bekend staat om zijn retorische eigenschappen.

Het geheel werd meer dan de som van de onderdelen, en 350 miljoen mensen in 170 landen kijken keken er naar. Merci Cugnot, merci² beaucoup³.

Cilinders en zuigers (foto: wiki, upload van PHGCOM)
1Cugnot2

 

Cugnots part deux uit 1771 moest als artillerietrekker vier a vijf ton gaan sleuren, wat het in de praktijk niet trok. Wat sommigen betwisten. Ook de topsnelheid hield niet over. De behaalde circa 4 km/u kon een paard kruipen. Wellicht redenen voor het Franse leger om de proefnemingen met Cugnots fardier à vapeur te staken. Wat het voertuig al rond 1801 in het museum deed belanden (Musée des Arts et Métiers in Parijs). En toch had het gevaarte ‘het’ al.

Twee zelfs. Twee cilinders, waarin zuigers op en neer werden gedreven in een fossiel verbrandingsproces. De op-en-neer beweging werd middels een scharnierend roterende asoverbrenging omgezet in een draaiende beweging, waar wielen mee werden aangedreven. Het enige dat wezenlijk veranderde om tot Top Gear te komen, zijn de gebruikte brandstoffen. De stoom gaat ook niet langer onder druk de cilinders in, maar komt er uit, en verdwijnt als waterdamp.

Met deze in 1769 begonnen weg-formule konden bochten namen als ‘Gambon’ krijgen. Waar sommigen van zeggen dat de Cugnot te labiel voor was om doorheen te stomen zonder om te donderen. Misschien, maar de Britten leerden er weinig van, en doen het tweehonderdvijftig jaar later nog steeds.

 

Frankrijk anno 1769

Groot-Brittannië anno 2010

 
(Titelfoto: wiki, upload van Roby)